Print

Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları.

53 Bəyənmə 2 Şərh

Azərbaycan ədəbi dili funksional üslublar sisteminə malikdir. Həmin üslublar aşağıdakılardır:

  1. Bədii üslub
  2. Elmi üslub
  3. Publisistik üslub
  4. Məişət üslubu
  5. Rəsmi- işgüzar üslub

Funksional üslublar mili ictimai təfəkkürümüzün əsas sahələrini əhatə edir. Hər bir üslubun özünəməxsus dil vasitələri, vahidləri, tarixi inkişaf prosesləri vardır. Məhz həmin əlamətlər üslubları bir-birindən ayırır.

Azərbaycan ədəbi dilinin üslublarını bir- birindən fərqləndirən cəhətlər olduğu kimi, onları birləşdirən cəhətlər də vardır. Bu üslublar ədəbi dilin fonetik, leksik və qrammatik normalarına tabedir.

Azərbaycan ədəbi dilinin funksional üslubları öz inkişaf səviyyəsinə, mükəmməlliyinə, müasir dünya təfəkkürünü ifadə etmək imkanlarına görə də bir-birindən  fərqlənirlər. Azərbaycan dili yüzillər boyu daha çox şeir dili kimi inkişaf etmiş, bu dildə dünya şöhrətli poeziya nümunələri yaranmışdır. Ədəbi dilin  bədii üslubu mükəmməlliyi, tarixiliyi ilə seçilir.

Azərbaycan alimləri istər  orta əsrlərdə, istərsə də sonralar əsərlərini, əsasən, beynəlxalq dillərdə, istersə  də sonralar  əsərlərin, əsasən, beynəlxalq dillərdə yazdıqlarına görə, Azərbaycan dilinin elmi üslubu  bədii, yaxud  publisistik üslub qədər geniş  istifadə imkanları qazanmamışdır. Bunun  bir səbəbi də elmin, intellektin beynəlmiləçi xarakteri ilə bağlıdır.

Mətbuatın əsasının qoyulması ilə publisistik üslub  yaranmış və inkişaf etmişdir. Yeni dövrdə  ədəbiyyatın digər növlərində gözəl əsərlər yazılmış, Azərbaycan dilinin publisistik üslubu formalaşıb zənginləşmişdir.

Ədəbi dildə mövcud olan üslublardan biri də məişət dili, məişət üslubudur. O zamanlar xalqın ünsiyyət saxladığı dilin özü bu gün məişət dili kimi qavradığımız nitqdir. Rəsmi – işgüzar üsluba gəldildə isə bu, milli dövlətçilik, idarəçilik təcrübəsi olan yerdə formalaşır. Azərbaycan ədəbi dilinin həmin üslubu bütün funksional üslublardan geri qalmışdı.

Müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaranıb möhkəmlənməsi ilə

rəsmi-işgüzar üslub yüksək sürəilə inkişaf etməkdədir.

Əgər mətndə orfoqrafik səhv aşkar etmisinizsə, o zaman Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bizə göndərin.

4.1/5 - (9 votes)

Digər maraqlı məqalələrimiz

loading...

2 comments

  1. Səlamlar sayqılar hörmətli yoldaşlar . Bizim dilimizin tarixi və milli öz adı azərbaycan dili yox bəlkə türkcə , türk dili yada azərbaycan türkcəsidir. Azərbaycan dili fars _ rus işğalçı və sömurgəçilərin bizə uydurduqları yalan və qondarma addır . Tarix boyu türk dövlətlər və impratorluqlar misal üçün osmanlı türk impratorluğu, altın ordu türk dövləti və başqa türk dövlətlərdə bir baxımdan həmidə azərbaycan türk millətinin dövləridə sayılır. Adı çəkilən dövlətlərin rəsmi dilləri türkçə eləcədə azərbaycan türkcəsinində uzaq keçmişlərdən bəri rəsmi dövlət dili olmasın subut edir.
    Birdə indiki azərbaycan türkcəsinin elmi üslubunda xarici dil kökənli sözlər və sözcüklərin yerinə əsil türk soylu sözlər işlətsək ğözəl dilimiz türkcəni anlaşıqlı, güclü və gözəl bir dilə çevirə bilərik . (( fars iran işqal və sömürgəsi altında dostaq yaşayan güney azərbaycan türk millətinin bir balası))

    1. Azərbaycanda azərbaycan türkcəsi bütün sahələrdə hakim və üstün dil olmalıdır. Azərbaycanda pulsuz rus dilli təhsil aradan aparırmalıdır. Azərbaycanda rus dili gərçəkdəndə sömürgəçi və işqalçı yad əlli rus imperatorluğunun istilaçı dilli olduğu aydın bir məsələdir. Azərbaycanda Rus dili müstəqil aazərbaycan dövlət millətinə və azərbaycan türkcəsinin güclənib yerləşməsinə çox böyük təhlükə və asib viracaq gələcəkdə əyər ümumi dövlət məktəblərində rus dilli təhsil təmamilə aradan aparılmasa. Azərbaycanda rus dili neçenci xarici dil olmalıdır düz ingilis, alman, ərəb, fransa və başqa xarici dillər kimi . Azərbaycana rusyadan gələn az saylı ruslar öz dil və mədəniyyətlərin öz ciblərindən xərclədkləri pul hesabına həftə günlərinin birində öyrənməlidirlər düz rusyada yaşayan azərbaycan türkləri kimi əlbəttə dəmir qapı dərbənd azərbaycanlıları istisna olmaqla axı dəmir qapı dərbənd azərbaycanın tarixi torpaqıdir ki rusiya oranı işqal etməlidir. Azərbaycan cümhüriyəti dövləti güney azərbaycanda türk dili və ədəbiyatının qurunub güclənməsinə biz güney azərbaycanlılara yardım etməlidir. (( fars iran ışqal və sömürgəsi altında dostaq yaşayan güney azərbaycan türk millətinin bir balası ))

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Orfoqrafiya səhvi bildirişi

Aşağıdakı hissə sayt rəhbərliyinə göndəriləcəkdir: