Print

Xəbərin mübtəda ilə şəxsə və kəmiyyətə görə uzlaşması

280 Bəyənmə 10 Şərh

Xəbər mübtəda ilə şəxsə görə həmişə uzlaşır. Mübtəda hansı şəxsdədirsə, xəbər də həmin şəxsdə olur, həmin şəxsin şəkilçisini qəbul edir. Məsələn, Mən dostumla bir yerdə idim. Onlar bu hadisəyə görə çox şad oldular. Sən bu məsələni çox böyüdürsən.

Xəbər  mübtəda ilə kəmiyyətə görə də uzlaşır. Mübtəda tək olanda xəbər də tək olur, mübtəda cəm olanda xəbər də cəm olur. Məsələn, Mən gəlirəm.Sən gəlirsən. O gəlir. Biz gəlirik. Siz gəlirsiniz. Onlar gəlirlər.

III şəxsdə xəbər mübtəda ilə kəmiyyətə görə uzlaşdıği  kimi, uzlaşmaya da bilər. Bu, aşağıdakı kimi olur:

  1. Mübtəda insan anlayışı bildirirsə, kəmiyyətə görə uzlaşma, əsasən, olmalıdır: Uşaq← oynayır. Uşaqlar← oynayırlar. 
  2. Mübtəda  digər canlılar olarsa, kəmiyyətə görə uzlaşma ola da bilər, olmaya da bilər: Həyvanlar yatmışdılar. Heyvanlar yatmışdı (-)
  3. Mübtəda cansız əşya olarsa, xəbər III şəxsin cəmində kəmiyyətə görə uzlaşa bilməz: Otlar saralmışdı (-)

Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri.

İkinci dərəcəli üzvlər baş üzvlərə aid olub onları müxtəlif cəhətdən izah edir. Tamamlıq, təyin, zərflik cümlənin ikinci dərəcəli üzvləridir. Tamamlıq və zərflik xəbərlə bağlı olur və xəbəri izah edib aydınlaşdırır. Təyin mübtəda, tamamlıq və əşya  bildirən başqa üzvlərə aid olur.

Əgər mətndə orfoqrafik səhv aşkar etmisinizsə, o zaman Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bizə göndərin.

4.5/5 - (167 votes)

Digər maraqlı məqalələrimiz

loading...

10 comments

Leyla üçün bir cavab yazın Cavabı ləğv et

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Orfoqrafiya səhvi bildirişi

Aşağıdakı hissə sayt rəhbərliyinə göndəriləcəkdir: