- Language Mag - https://language.az -

Şəkilçilərin yazılışı

Dilimizdə dörd cür, iki cürbir cür yazılan şəkilçilər vardır.

Dörd cür yazılan şəkilçilərin tərkibində qapalı saitlər -ı, i, u, ü iştirak edir. Dörd cür yazılan şəkilçilərin üzərində 4 yazılır.

Dörd cür yazılan şəkilçilər:

 

İki cür yazılan şəkilçilərin tərkibində aə açıq saitləri iştirak edir. Digər açıq şəkilçilər, yəni e, o, ö öz sözlərimizin son hecalarında işlənmədiklərindən, şəkilçilərdə də iştirak edə bilmir. İki cür yazılan şəkilçilərin üzərində isə 2 yazılır.

İki cür yazılan şəkilçilər:

 

İki cür və dörd cür yazılan şəkilçilər kökə ahəng qanununun tələbinə uyğun olaraq qoşulur. Məsələn: qapıçı, biçinçi, odıınçu, üzgüçü, qazma, çəkmə və s.

Bir cür yazılan şəkilçilər: –dar, -keş, -saz və s.

Bir cür yazılan şəkilçilər ahəng qanununa tabe olmur. Məsələn, -daş şəkilçisi qoşulduğu sözün saitindən asılı olmayaraq bir cür yazılır: əməkdaş, çağdaş, yoldaş, yurddaş və s. Bir cür yazılan şəkilçilərin çoxu dilimizdə alınma sözlərin şəkilçiyə çevrilməsi nəticəsində əmələ gəlmişdir: -kar, xana, -keş, -dar, -pərvər, -pərsst və s.

Şəkilçilər birhecalı (4, -ın4, -dı4, -lı4, -ar2, -lar2 və s.) və ikihecah (-ası2, -acaq2, -dıqda4, -ımtrf4, -mcı4 vo s.) olur.

Sözə saitlə başlanan şəkilçi qoşulduqda həm sözün, həm də şəkilçinin heca quruluşunda dəyişiklik baş vermir. Məsələn: ki-tab – ki-ta-bın, ağ – a-ğım-tıl, a-dam – a-da- ma, gəl – gə-lə-cək və s.

Saitlə qurtaran sözə saitlə başlayan şəkilçi qoşulanda sözlə şəkilçi arasında y, n, s bitişdirici samitləri əlavə olunur: oxuyacaq, işləyəcək, dalğanın, körpünün, bacısı və s.

Əgər mətndə orfoqrafik səhv aşkar etmisinizsə, o zaman Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bizə göndərin.

4.4/5 - (189 votes)