Dilimizdə dörd cür, iki cür və bir cür yazılan şəkilçilər vardır. Dörd cür yazılan şəkilçilərin tərkibində qapalı saitlər -ı, i, u, ü iştirak edir. Dörd cür yazılan şəkilçilərin üzərində 4…
Dil haqqında elmin sözün tərkibini (quruluşunu) öyrənən bölməsi morfemika (yunanca morfe – forma deməkdir) adlanır. Dilin mənalı hissələri, yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı-ayrılıqda morfem adlanır. Sözün quruluşunu öyrənmək üçün…
Dilimizdəki sözlər quruluşuna görə üç yerə bölünür: sadə, düzəltmə, mürəkkəb. Sadə sözlər bir kökdən ibarət olur, məsələn: ot, sel, dağ, məktəb, şimal, ölkə və s. Düzəltmə sözlər bir kökdən və…
Sözyaradıcılığı dil haqqında elmin bir bölməsidir. Burada sözlərin hansı üsul və vasitələrlə yaranması öyrənilir. Dilimizdə söz yaradıcılığı leksik və qrammatik üsullara əsaslanır. Sadə sözlər leksik yolla, düzəltmə və mürəkkəb sözlər…
Dilimizdəki sözlər işlənmə dairəsinə görə iki qrupa hölünür: ümumişlək sözlər və ümumişlək olmayan sözlər. Ümumişlək sözlər ixtisasından, savadından, yaşayış yerindən və s. asılı olmayaraq bütün adamlar tərəfındən gündəlik nitqdə işlədilən…
Leksik mənaları bir-birinin əksi olan sözlər antonimlər adlanır. Məsələn: yaxşı – pis, uzun – qısa, gecə – gündüz, doğru -yalan, gözəl – çirkin, aşağı -yuxarı və s. Antonimlər eyni nitq…
Yazılışı və deyilişi müxtəlif olan, lakin eyni və ya yaxın leksik mənaları bildirən sözlər sinonimlər adlanır. Belə sözlər üç və üçdən daha çox oldaqda sinonimlər cərgəsi adlanır. Məsələn, igid –…
Deyilişi və yazılışı eyni, lakin leksik mənaları müxtəlif olan sözlər omonimlər adlanır. Məsələn, «qaz balası» və «qaz iyi» ifadələrində fonetik tərkibi eyni olan qaz sözü müxtəlif leksik mənaları bildirir. Omoninlər…
Sözün ilkin mənası onun həqiqi mənası adlanır. Sonradan qazandığı, törəmə mənası isə məcazi mənası olur. Məsələn, göz sözü adamın gözü, hər hansı canlının gözü ifadələrində əsas; bulağın gözü, yaranın gözü, gözə…
Yalnız bir leksik mənası olan sözlər təkmənalı sözlər adlanır. Məsələn: sərçə, dəniz, qırmızı, buzov və s. Bir neçə leksik mənası olan sözlər çoxmənalı sözlər adlanır. Çoxmənalı sözlər müəyyən cəhətdən bir-birinə…