Print

Понудительный залог (dir)

43 Bəyənmə Şərh yazmaq

Понудительный залог  слов-действий (глаголов). Образно говоря, это делать что-либо «чужими руками» по вашему желанию или чьему-либо требованию , т.е, действие совершается другим лицом. Это форма образуется прибавлением к основе глагола суффиксов -dir- после согласных “Т” после гласных. Проанализируйте примеры:

  • Tik-mək – tik-dir-mək – строить – заставить кого- либо строить
  • Et-mək – et-dir-mək – делать -заставить кого – либо делать
  • gözlə -mək – gözlə -t-mək – ждать – заставить -кого-либо ждать
  • təmizlə-mək – təmizlə-t-mək – чистить – заставить -кого-либо чистить

В данном случае это неопределенные формы обоих видов действий

Глагол ‘gözlə-mək (ждать) оканчивается на гласную и образует этот аспект действия с помощью ‘t’ gözlə – mək -gözlə-t-mək. Однако звук «t» чередуется с звуком «d» перед гласными суффиксов времени действия: oxu-d-ub, oxu-d-ur-du, oxu-d-acaq.

  • al-maq – покупать
  • al-dır-maq -заставить купить
  • oxu-maq – учиться
  • oxu-t-maq -заставить учиться

 

  • Mən aldırmışam
  • Biz aldırmışıq
  • Mən oxutmu – şam 
  • Biz oxutmuşuq
  • Sən aldırmışşan (Sən aldırıbsan) 
  • Siz aldırmışşız (Siz aldırbsız) 
  • Sən oxutmusan (Sən oxudubsan)
  • Siz oxumusuz  (Siz oxudubsuz)
  • O aldırmışdır 
  • Onlar aldırmışdır(lar) 
  • O oxutmuşdur 
  • Onlar oxutmuş(lar)
  • O aldırıb 
  • Onlar aldırıb(lar)
  •  O oxudub 
  • Onlar oxudub(lar)

Этот суффикс «чужих рук» употребляется во всех временах действия:

  • Настоящее простое – Mən aldırıram, Mən oxuduram.
  • Прошедшее простое – Mən aldırırdım, Mən oxudurdum
  • Прошедшее категорическое – Mən aldırdım, Mən oxutdum
  • Давнопрошедшее – Mən aldırmışdım, Mən oxutmuşdum
  • Будущее категорическое – Mən aldıracağam, Mən oxudacağam
  • Будущее неопределенное – Mən aldıraram, Mən oxudaram

Иногда употребляются оба суффикса вместе.

  • Bağlamaq: bağla-t-maq = bağla-t-dır-maq
  • Oxumaq: oxu-t-maq = oxu-t-dır-maq
  • Çəkmək: çək-dir-mək = çək-dir-t-mək

Это означает заставить совершить это действие 3-лицом через кого-то.

Əgər mətndə orfoqrafik səhv aşkar etmisinizsə, o zaman Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bizə göndərin.

5/5 - (3 votes)

Digər maraqlı məqalələrimiz

loading...

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Orfoqrafiya səhvi bildirişi

Aşağıdakı hissə sayt rəhbərliyinə göndəriləcəkdir: