Tamamlıq xəbərdən asılı olub hərəkət və əlamətin obyektini bildirir. Tamamlıq xəbərə idarə əlaqəsi ilə bağlanır və ismin yönlük, təsirlik, yerlik, çıxışlıq hallarının suallarına (kimə?, nəyə?, kimi?, nəyi?, nə?, nədə?, kimdən?,…
Əşyanın və ya şəxsin adını bildirən əsas nitq hissəsidir. Buraya təkcə konkret şeylər deyil, əşya və ya şəxsə aid olan mücərrəd sözlər də isim qrupuna daxildir: insanlara və əşyalara xas…
Xəbər mübtəda ilə şəxsə görə həmişə uzlaşır. Mübtəda hansı şəxsdədirsə, xəbər də həmin şəxsdə olur, həmin şəxsin şəkilçisini qəbul edir. Məsələn, Mən dostumla bir yerdə idim. Onlar bu hadisəyə görə…
Xəbər cümlədə haqqında danişilanın hərəkətini, halını, əlamətini və s. bildirən baş üzvdür. O, nə edir? kimdir? nədir? haradadır? necədir? və s. suallarından birinə cavab olur. Xəbər həm nitq hissələri ilə,…
Mübtəda cümlənin baş üzvü olub, kim? nə? bəzən də hara? suallarından birinə cavab verir və cümlədə haqqında danışılanı (şəxs, əşya, hadisə) bildirir. İsmin adlıq halında olan sözlər və birləşmələrlə ifadə…
Müstəqil leksik mənaya malik olan və cümlədə başqa sözlə (bəzən bir neçə sözlə) sintaktik əlaqəyə girən sözlər cümlə üzvü adlanır. Cümlə üzvləri bir sintaktik suala cavab verir və firkin ifadə…
Qrammatikanın sözlərin formasından, onlara xas olan əlamətlərindən, onların xüsusiyyət-lərindən bəhs edən hussəsinə morfologiya deyilir. Morfologiya eyni bir sözün müxtəlif formalarının əmələ gəlmə üsullarını öyrənir: man (kişi), men (kişilər), man’s (kişinin)…
Əmr, istək, arzu, xahiş, öyüd, məsləhət və s. kimi mənalar ifadə edən cümlələrə əmr cümləsi deyilir. Əmr cümləsinin xəbəri felin əmr şəkli ifadə olunur. Məsələn, Gəl, ört pəncərəni. Dünyanın etibarına…
Sual məqsədi ilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir. Sual cümləsi məlumat almaq və ya hər hansısa bir məlumatı dəqiqləşdirmək məqsədi ilə işlədilir. Məsələn, Füzuli harada anadan olmuşdur? Azərbaycan cümhuriyyəti neçənci…
İnsanlar arasında ünsiyyət, fikir mübadiləsi cümlələr vasitəsilə həyata keçirilir. Cümlələrlə ya müəyyən bir məlumat verilir, ya bir şey soruşulur, ya bir işə təhrik edilir, ya da hiss – həyəcan ifadə…